Zasilanie odbiorników elektrycznych powinno dokonywać się w sposób ciągły, przy czym skutki przerw i niezadowalającej jakości energii zależą od rodzaju zainstalowanych odbiorników. Wymagania klientów związane z niezawodnością i ciągłością zasilania są coraz większe. Zarówno w obiektach przemysłowych, handlowych jak i obiektach użyteczności publicznej odbiorcy często decydują się na zastosowanie układów eliminujących dłuższe przerwy w zasilaniu. Obiekty wymagające podwyższonej lub dużej pewności zasilania są zasilane co najmniej z dwóch niezależnych źródeł z automatyką Samoczynnego Załączania Rezerwy (SZR). Podstawowym źródłem zasilania jest prawie zawsze linia sieci rozdzielczej energetyki, jako drugie (rezerwowe) źródło zasilania może być inna linia sieci rozdzielczej lub agregat prądotwórczy o odpowiednio dużej mocy, zdolny do przejęcia pełnego obciążenia w krótkim czasie. W obiektach o szczególnie dużych wymaganiach dotyczących pewności zasilania agregat prądotwórczy może być drugim rezerwowym źródłem zasilania, włączającym się samoczynnie w przypadkach braku lub znacznego obniżenia się napięcia w obydwu liniach.
Kiedy mamy do czynienia z dużym obniżeniem napięcia lub całkowitym jego brakiem w podstawowym źródle zasilania układ SZR ma za zadanie utrzymanie ciągłości zasilania dla najważniejszych odbiorców energii elektrycznej. Automatyka SZR polega na przełączeniu odbiorów z podstawowego źródła zasilania na rezerwowe. Powoduje to minimalizację przerw w dostawie energii odbiorcom w stanach awaryjnych oraz podczas przełączeń planowych. Firma MH Automatyka Sp. z o.o. w swojej ofercie związanej z automatyką i sterowaniem od wielu lat z powodzeniem buduje między innymi układy realizujące Samoczynne Załączenie Rezerwy – SZR. Proste układy SZR o prądzie znamionowym do 630A, sterujące dwoma łącznikami są budowane w oparciu o rozwiązanie Merlin Gerin. Układ składa się z dwóch łączników Compact NS z napędem silnikowym oraz jednostki sterującej UA. Zasilaniem rezerwowym może być linia zasilająca lub agregat prądotwórczy. Układ jest zbudowany na dedykowanej podstawie płytowej (Rysunek 2.) i wyposażony we wzajemne blokady mechaniczne i elektryczne.
Rozbudowane układy SZR, sterujące trzema lub więcej łącznikami firma MH Automatyka buduje w oparciu o sterownik swobodnie programowalny Twido firmy Schneider Electric. Takie rozwiązanie daje możliwość dostosowania się do praktycznie dowolnych wymagań klienta na przykład:
– dowolny program łączeń,
– ustalenie odbiorów o niższym priorytecie, odłączanych przy przełączeniu na zasilanie rezerwowe,
– komunikacja poprzez łącze RS485 z protokołem Modbus,
– generowanie wiadomości SMS za pomocą modemu GSM informujące o stanie SZRa.
– synoptyka na elewacji rozdzielni.
Układ automatyki SZR wykonany jest na płycie montażowej, która przygotowana jest do montażu w rozdzielnicy. Układ posiada wyprowadzenia na listwę zaciskową do podłączenia urządzeń wykonawczych. Przykład takiej zmontowanej płyty SZR przedstawiono na Rysunku 4. Klient otrzymuje układ SZR na płycie, gotowy do montażu w rozdzielnicy oraz zestaw elementów niezbędnych do wykonania synoptyki na drzwiach rozdzielnicy (lampki, przyciski). Przykład elementów synoptyki zamontowanych na elewacji rozdzielnicy przedstawiono na Rysunku 5. Do każdego układu SZR dostarczony jest schemat elektryczny oraz program sterowania. Oferowane układy SZR zapewniają:
– przełączenie pomiędzy zasilaniem podstawowym oraz zasilaniem rezerwowym i odwrotnie.
– sterowanie łącznikami sprzęgłowymi.
– sterowanie automatyczne oraz ręczne.
– blokady elektryczne oraz programowe w celu uniemożliwienia nieprawidłowego załączenia.
– wyłączenie zasilania za pomocą wyłącznika awaryjnego bezpieczeństwa lub ppoż.
– sygnalizację optyczną obecności napięcia źródeł zasilania, stanów łączników, prawidłowego działania układu oraz awarii układu lub agregatu.
